جامدات می توانند سخت باشند مانند سنگ، نرم باشند مانند خز (پوشش بدن بعضی از جانوران)، سنگ بزرگی باشند مانند یک سیارک و یا سنگ های کوچک باشند مانند دانه های شن و ماسه. نکته اساسی این است که جامدات شکل خود را حفظ می کنند و مانند مایعات جاری نمی شوند. یک سنگ همیشه سنگ به نظر می رسد، مگر اینکه برایش اتفاقی بیفتد. جامدات می توانند شکل شان را حفظ کنند، زیرا مولکول هایشان سفت و سخت در کنار یکدیگر قرار دارند.

ممکن است بپرسید که آیا پودر بچه جامد است؟ پودر بچه نرم و چنان که از نامش پیداست پودری است. پودر بچه جامد است. ذرات آن ذرات ریز تالک اند. حتی هنگامی که یک جامد را خرد می کنید و به پودر تبدیل می کنید، همان پودر هم جامد است. ذرات ریز آن جامد را می توانید در زیر میکروسکوپ مشاهده کنید.

اما مایعات جاری می شوند و شکل هر ظرف را به خود می گیرند. اما جامدات شکل خود را حفظ می کنند.

همان طور که یک جامد بزرگ شکلش را حفظ می کند، اتم های داخل آن هم امکان حرکت خیلی زیادی ندارند. اما اتم ها و مولکول های داخل مایعات و گازها به سرعت حرکت می کنند و راحت جابجا می شوند و آزادند که به هرجا می خواهند حرکت کنند.

مولکول های داخل جامد در یک ساختار خاص اند و آرایش اتم هایشان به گونه ای است که این اتم ها به هم چسبیده اند. البته اتم های داخل جامد ارتعاش دارند و الکترون ها از اربیتال هایشان پرش می کنند اما کل موقعیت جامد تغییر پیدا نمی کند.



مخلوط های جامد

جامدات می توانند از خیلی چیزها ساخته شده باشند. ممکن است عناصر خالص یا ترکیبات متنوعی در درونشان وجود داشته باشد. وقتی جامدی با بیش از یک نوع ترکیب داشته باشید، مخلوط نامیده می شود. بیشتر سنگ ها مخلوطی از ترکیبات مختلف اند. بتن یک مثال خوب از مخلوط جامد ساخته دست انسان است.

گرانیت مخلوطی است که ممکن است در هنگام عبور از یک پارک ملی با آن مواجه شوید. گرانیت از قطعات کوچک کوارتز، میکا و ذرات دیگر تشکیل شده است. از آنجایی که تمام قطعات کوچک درون سنگ به شکلی ناهمگون پخش می شوند، دانشمندان آن را مخلوط ناهمگن می نامند.

ترکیبات با غلظت های متفاوت در نواحی مختلف مخلوط های ناهمگن قرار دارند. به عنوان مثال، ممکن است مقدار زیادی کوارتز و مقدار بسیار کمی فلدسپات در یک بخش گرانیت وجود داشته باشد، اما چند سانتی متر دیگر از همان سنگ ممکن است این نسبت تغییر کند.

 

بلورها

بلور یا کریستال شکلی از جامدات است که در آن اتم ها با نظم بسیار خاصی قرار گرفته اند.

بلورها اغلب موادی خالص اند. همه مواد نمی توانند بلور تشکیل دهند، زیرا بلور شدن روندی بسیار ظریف و شکننده است.

در بلور اتم ها در یک الگوی تکرار شونده و قاعده مند به نام یک شبکه کریستالی در کنار هم قرار گرفته اند. نمک جدول تناوبی (NaCl)  مثالی عالی از بلور است که می توانید در خانه  پیدا کنید.

اتم های سدیم (Na) و کلر (Cl) در یک الگوی خاص قرار گرفته اند تا بلورهای نمکی مکعبی شکل را تشکیل دهند.

 

آلوتروپ ها

الماس نمونه دیگری از یک بلور است. الماس شکل بلوری کربن خالص (C) است. اتم های کربن یک الماس به شکلی ساختارمند و بسیار فشرده به هم متصل شده اند. اتم های کربن داخل گرافیت (که در مدادها می بینیم) ترتیبات قرارگیری بلوری متفاوتی دارند.

بر اساس مقیاس سختی موس (Mohs) ، الماس ها با سختی 10 بسیار سخت محسوب می شوند، در حالی که گرافیت با سختی 1.5 بسیار نرم است. دو ساختار متفاوت اتم های کربن (تتراهدرون در مقابل شش ضلعی) آلوتروپها یا چندگون ها نامیده می شوند.